لامپ گازی چیست؟

لامپ گازی که به آن معمولا لامپ متال هالید یا لامپ تخلیه الکتریکی می گویند با عنوان لامپ HID نیز شناخته می شود. این نوع لامپ ها به دلیل نور زیادی که تولید می کنند امروزه طرفداران بسیاری را به سمت خود جذب کرده اند. استفاده از لامپ های گازی در خیابان ها و مکان های تجاری و صنعتی رایج است و معمولا جهت روشنایی خارجی از این محصولات استفاده می شود. این نوع از لامپ ها در مدل ها، وات ها و شکل های مختلفی تولید می شوند که هر یک شیوه تولید نور و کاربرد خاص خود را دارند. میزان نور تولید شده توسط لامپ های گازی بین 50 تا 100 لومن بر وات می باشد همچنین شار نوری لامپ های گازی بیشتر از لامپ های رشته ای است.

لامپ های گازی در توان های مختلفی عرضه می شوند که از جمله آنها می توان به 70، 125، 160، 250، 400، 500 و 1000 وات اشاره نمود.

ساختار لامپ های گازی

ساختار این نوع لامپ ها نیز تقریبا مشابه لامپ های دیگر می باشد. این لامپ ها دارای محفظه های شیشه ای هستند که داخل آنها دو الکترود از جنس فلز قرار داده شده است و فاصله میان الکترود ها با یک نوع گاز پر شده است. گاز داخل محفظه می تواند از نوع جیوه، نئون، آرگون، زنون، متال هالید و یا سدیم باشد. برای تنظیم میزان توانی که به لامپ های گازی وارد می شود، معمولا از یک ترانس و یا بالاست استفاده می کنند. ترانس های استفاده شده در این نوع از لامپ ها می توانند الکترونیکی و یا مغناطیسی باشند.

برای خواندن مطالب بیشتر از ترانس و یا بالاست و همچنین مشاهده انواع   ترانس  کلیک کنید.

علت استفاده از لامپ های گازی

• این لامپ ها بازده نوری بالایی دارند و محیط های وسیعی را پوشش می دهند و روشن می کنند.
• دارای طول عمر و دوام بسیار بالایی هستند.
• لامپ های استوانه ای در این نوع از لامپ ها معمولا 24000 ساعت طول عمر دارند.
• این لامپ ها معمولا در اماکن مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند و کاربرد های گوناگونی دارند که از جمله کاربرد های آنها می توان به روشنایی معابر و خیابان ها، پارک ها، فروشگاه ها، میادین و فضاهای وسیع مثل ورزشگاه ها اشاره نمود.
• رنگ این لامپ ها نزدیک به نور طبیعی است.
• بازده نوری لامپ های گازی در مقایسه با لامپ های دیگر بالاتر است.
• نوع چراغ لامپ ها گازی باید به نحوی باشد که گرمای تولید شده توسط لامپ به بدنه چراغ آسیبی وارد نکند.
• زمان نصب و راه اندازی آنها ساده و سریع است و نیاز به داشتن مهارت خاصی ندارد.
• این نوع لامپ ها سرپیچ های متنوعی دارند.

انواع لامپ های گازی

انواع لامپ های گازی را در ادامه این مطلب مورد بررسی قرار خواهیم داد.

در انواع لامپ های گازی به ترتیب افزایش کارایی می توان به لامپ بخار جیوه، لامپ متال هالید و لامپ بخار سدیم  اشاره نمود.

لامپ بخار جیوه

همانطور که از نام این لامپ پیداست، از گاز جیوه در ساختار این لامپ استفاده شده است. لامپ های بخار جیوه که نوعی لامپ تخلیه گاز می باشند دارای نور سفید رنگی هستند. از لامپ های بخار جیوه برای روشنایی داخلی و خارجی استفاده می شود. عملکرد این نوع از لامپ ها به گونه ایست که با عبور جریان از گاز جیوه داخل محفظه شیشه ای، نور تولید می شود. عموما این لامپ ها در کارخانه ها، بانک ها، سالن های ورزشی، پارک ها، اتوبان ها و … استفاده می شوند. لامپ بخار جیوه خود در دو نوع لامپ بخار جیوه مستقیم و لامپ بخار جیوه ساده موجود می باشد.

لازم به ذکر است که جیوه در حالت عادی به صورت مایع است و جهت راه اندازی سریعتر و بهتر لامپ، مقداری گاز آرگون به آن  اضافه می کنند.

مدتی پس از روشن شدن لامپ بخار جیوه، به مرور جیوه داخل لامپ بخار می شود و فشار داخل محفظه لامپ به چند اتمسفر می رسد. در این حالت با افزایش فشار داخل لامپ الکترون ها به سطوح انرژی بالاتری تحریک می شوند و به مرور نور لامپ به نور مرئی نزدیک می شود.

یکی از ویژگی های لامپ گازی دوام و طول عمر بالای این لامپ می باشد همین موضوع باعث شده تا یکی از مقرون به صرفه ترین تجهیزات روشنایی خارجی شود.

لامپ بخار سدیم

در ساختار این لامپ ها از بخار سدیم استفاده می شود. لامپ های بخار سدیم نیز در دو نوع بخار سدیم پرفشار و بخار سدیم کم فشار موجود می باشند. به لامپ های بخار سدیم، لامپ گازی زرد نیز می گویند. لامپ گازی بخار سدیم با لامپ های متال هالید و بخار جیوه متفاوت می باشند و این تفاوت به این دلیل است که این نوع از لامپ ها الکترود های آغازی را ندارند. مدار ترانس این لامپ دارای یک استارتر الکترونیکی ولتاژ بالا است. قوس الکتریکی یا لوله آرک آن از یک ماده سرامیکی است که می تواند در دمای بیش از 2.372 فارنهایت مقاومت نماید و برای اینکه ایجاد قوس الکتریکی یا آرک و ترکیب گاز سدیم و جیوه کمک نماید با گاز زنون پر شده است.

لامپ های بخار سدیم دارای کاربردهای وسیعی می باشند. بهره نوری و یا کارایی این نوع از لامپ ها 140 وات در لومن است. به عنوان مثال یک لامپ گازی بخار سدیم 400 وات، 50000 لومن می باشد این در حالی است که یک لامپ گازی متال هالید 400 وات، 40000 لومن می باشد و لامپ گازی بخار جیوه 400 وات تنها می تواند 21000 لومن نور تولید کند. نور این لامپ ها معولا زرد است اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی این لامپ ها با شاخص نمود رنگ بهتر و نور سفید هم تولید می شوند. اما لازم به ذکر است که بهره نوری لامپ های بخار سدیم سفید نسبت به لامپ متال هالید کمتر می باشد. مقدار لومن در وات در بخار سدیم سفید 60-50 است در حالی که متال هالید 85-75 است.

معمولا از لامپ های بخار سدیم جهت روشنایی مسیر های بین شهری، معابر شهری و مکان هایی که گرد و غبارآلود می باشند و عبور و مرور در آن مناطق کمتر است استفاده می شوند. استفاده از این لامپ ها در اماکن عمومی و مکان های شلوغ مانند پارک ها، مراکز خرید و … مناسب نیست.